AÜ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Hikmet Rende ve öğrencileri, yüzde yüz yerli dizel motor yapmayı başardı. Emekli öğretim görevlisi Fikret Özdener'in sponsor olduğu ve yaklaşık bir yıl süren araştırma ve uygulama çalışmaları sırasında Prof. Dr. Rende ve öğrencileri, Türkiye'nin yurtdışından bütün olarak ithal ettiği motoru oluşturan tüm parçaların, Türkiye'de üretildiğini tespit etti. Daha sonra İstanbul, Konya, Denizli, Çanakkale, Sivas gibi bazı illerde motor için fason veya diğer şekillerde üretim yapan firmalar bulundu. Ardından tüm bu firmaların üretimlerinden örnekler toplandı ve üniversitede bu parçalar bir araya getirilerek, tamamı yerli üretimden oluşan Türkiye'nin ilk yüzde 100 yerli dizel motoru çalıştırıldı. 4 silindirli, 120 beygir gücünde, 3000 cc'lik motor, minibüs ve manyonet tipi araçları rahatlıkla çalıştırabilecek şekilde tasarlandı.

TAMAMI TÜRK ÜRETİMİ

Motorda kullanılan 200'e yakın parçanın tamamının yerli üretim olduğunu belirten Prof. Dr. Hikmet Rende, Türkiye'de otomotiv yan sanayinin, 1964 yılında çıkarılan Montaj Sanayi Talimatı'nda 'ana sanayide yerli yüzde oranının artırılması mecburiyeti' sonrası giderek güçlendiğini ve geliştiğini kaydetti. Türk otomotiv sektöründe son 15 yıllık dönemde birçok uluslararası markanın fason üretimlerini gerçekleştiren firmalar bulunduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Rende, otomotiv yan sanayisinin üretim kapasitesi, çeşitliliği ve ulaştığı standartlar itibariyle, ülkemizde imal edilen taşıtlar için gerekli yedek parçaların sayısının yüzde 90'ını karşılayabilecek düzeye geldiğini söyledi.

'TÜM PARÇALAR BİZDEN AMA İTHAL EDİYORUZ'

Türkiye'de motor montajı olmadığını, motorun bir bütün olarak ithal edildiğini anlatan Prof. Dr. Rende, bununla birlikte motoru oluşturan parçaların Türkiye'nin değişik illerinde üretildiğini, uluslararası otomotiv firmalarına ihraç edildiğini gördüklerini ve bu parçaları toplayarak, tümüyle yerli üretim parçalarla Türkiye'nin ilk yüzde 100 yerli motorunu yaptıklarını kaydetti. 

DÜNYA DEVLERİNE PARÇA ÜRETİYORUZ

Prof. Dr. Rende, oto yan sanayi üretim ve ihracatında İstanbul, Bursa, Kocaeli, Konya ve İzmir'in önde gelen iller olduğunu, bu illerde üretilen parçaların Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere'nin de aralarında olduğu ülkelere Opel, Ford, Volvo gibi ünlü markalar için ihraç edildiğini söyledi. 

Türkiye'nin ithalatındaysa dizel ve yarı dizel motorların ciddi yer tuttuğunu belirten Prof. Dr. Rende, şöyle konuştu:

"Halbuki Türkiye otomotiv yan sanayisi, ülkemizde imal edilen taşıt araçları için gerekli parçaların tamamını üreten bir düzeye gelmiştir. Ancak bu parçaları bir araya getirmek sanırım kimsenin aklına gelmedi. Biz bu parçaların birbirinden habersiz şekilde üretildiğini belirledik ve firmalardan topladığımız ürünleri bir araya getirmek ve çalıştırmak suretiyle Türkiye'nin tamamı yerli üretim diyebileceğimiz, yüzde 100 ilk yerli dizel motorunu yapmış olduk." 

SERİ ÜRETİM YAPILABİLİR

İlk yerli dizel motor üretimi fikrinin öğrenci eğitimlerine yönelik firma ziyaretleri sırasında oluştuğunu belirten Prof. Dr. Rende, Türkiye'deki bu üretimlerin Avrupa standartlarında olduğunu, ilk çalışma olması sebebiyle maliyetinin biraz yüksek çıksa da seri üretime geçilmesi halinde düşeceğini dile getirdi. 

Bu motorun Türkiye'de otomotiv yan sanayisinin ulaştığı teknoloji ve rekabet gücünün göstergesi olduğunu dile getiren Prof. Dr. Rende, şunları söyledi: 

"Bu motorda İstanbul, Konya, Bursa, Eskişehir, Sivas, İzmir, Denizli illerimizde üretilmiş parçalar bulunmaktadır. Bundan sonraki çalışmalarımızda yeterince maddi destek bulmamız durumunda, bu motordan daha küçük 1400- 1600 cc dizel, 100- 110 beygir gücünde bir motorun yüzde 100 yerli üretimi için çalışmalarımıza devam etmek istiyoruz. Ancak bununla yetinmeyip daha da çalışmak lazım. Kendi motorumuzu, aracımızı, otomobilimizi üretebiliriz, artık kimsenin şüphesi olmamalıdır. Ancak bu işler, teknoloji, modern üretim sistemleri, kaliteli üretim, otomotiv ve makine mühendisliği bilgisiyle olur. Bu motor hepimizin ürünü, hepimizin gururu, Türkiye'nin ürünü, Türkiye'nin gururu."