Isparta'nın Sütçüler İlçesi'ndeki Ayvalıpınar'dan başlayan Kartöz ve Ayvalı derelerinin Antalya'nın Manavgat İlçesi Değirmenözü Köyü'nde Yukarı Köprüçay'la birleştiği bölgede yapımı devam eden Kasımlar Barajı, Kasımlar I, Kasımlar II ve Değirmenözü HES projeleriyle Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisleri Beton Santrali'ne ilişkin alınan 'ÇED olumlu' raporunda ilginç bir detay ortaya çıktı. Sütçüler'in Darıbükü Köyü'nün tamamen haritadan silinmesine yol açacak projeye ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın firmaya verdiği 'ÇED olumlu' raporunda, dünyada sadece o bölgede bulunan endemik 10 bitki, 4 balık ve 2 sürüngenin isimleri Latince yazıldı.

BÖLGE ENDEMİK TÜRLERİN EVSAHİBİ

Davacı taraf avukatı Tuncay Koç, köylüler ve çevrecilerin yürütmeyi durdurma ve iptaline ilişkin Danıştay 14'üncü Daire'de devam eden davaya ilişkin 'ÇED olumlu' raporunda kurnazlık yapıldığını belirtti. Koç, "Bölge dört önemli bitki alanının kesiştiği bir nokta. Raporda 109 bitkiden bahsedilmiş ve bunun 10'unun endemik olduğu söyleniyor ama çalışmalar tam bitmediği için endemik sayısı literatüre göre daha fazla olabilir. Bir de kızıl akbabalarla ilgili Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi'nde (SDÜ) devam eden yeni bir araştırma var. Bölge kuşlar bakımından da zengin ve literatüre henüz geçmeyenler var" dedi.

İNTERNETTEN ARAŞTIRILIYOR

Bölgedeki endemik bitki, balık ve sürüngen türlerinin raporda sadece Latince isimleriyle belirtilmesiyle algının zorlaştırıldığını, bu durumla ilk kez karşılaştığını dile getiren Avukat Tuncay Koç, raporda Türkçesi belirtilmeden Latince olarak yazılan endemik türleri internetten tek tek incelediğini anlattı. 

YABANCILAŞMA EFEKTİ

Avukat Koç, Latince karışıklığının yarattığı yabancılaşmaya da dikkati çektiği açıklamasına şöyle devam etti:

"Raporu okuyanlar bu bitkileri anlamasın ve yabancılaşsın diye bilerek Latince isimleriyle bırakılmış ki, bu bir yabancılaşma efekti yaratıyor insanda. Yani bire bir etkileşim sağlanamıyor. Sanki bitkiler uzak, tanımadığımız şeyler. O kadar önemsemeyin diye bilinçli yapıldığını düşünmekteyim. Mutlaka Türkçe isimlerinin de yazılması gerekirdi. O bitki ya da hayvanla özdeşlik kurulmasın, tanıdığımız bir şey olmasın diye bazı bilgileri böyle muğlak bırakıyorlar."

RAPORDA YER ALAN ENDEMİK BİTKİ VE HAYVAN TÜRLERİ

Kasımlar Barajı ve 3 HES projesinin yolunu açan 'ÇED Olumlu' raporunda yer alan, bölgede tehlike altında bulunan endemik 10 bitki, 4 balık ve 2 sürünge şöyle:

Endemik bitkiler: Delphinium fissum (Düğün çiçeğigiller familyasından hezaren otu veya saray çiçeği), Conringia grandiflora (Turpgiller familyasından iritelkari bitkisi), Iberis carica (Turpgillerden yenidünya çiçeği), Aethionema subulatum (Turpgillerden özkayagülü), Aethionema schistosum (Turpgillerden göksun kaya gülü), Ricotia varians (Turpgillerden dedegöl cavlağı), Arenaria tmolea (Karanfilgillerden honaz kumotu), Minuartia rimarum (Karanfilgillerden yar tıstısı), Silene Phrygia (Karanfilgillerden midas nakılı), Silene caramanica (Karanfilgillerden karaman nakılı).

Balık türleri için raporda; proje alanında bulunan 6 balık türünden 'Pseudophoxinus handlirschi (Karinne yağ balığı) kritik tehlikede kategorisinde olduğu, 'S. trutta macrostigma (Anadolu alabalığı), Capoeta capoeta angorae (Siraz balığı) ve Capoeta Antalyanis (Battalgil) sürü halinde suda bulunduklarından daha fazla suya ihtiyaç duydukları belirtildi.

Raporda sürüngenler için de çalışma alanında bulunan veya bulunması muhtemel 15 sürüngen türünden biri olan 'Emys orbicularis'ın (Benekli kaplumbağa) tehdit sınırına yakın, 'Testudo graeca'nın (Mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası) zarar görebilecek düzeyde duyarlı kategorisinde bulunduğu ifade edildi.